Domenico Scarlatti

Guiseppe Domenico Scarlatti, geboren 26 oktober 1685 te Napels als 6e van 10 kinderen van Alessandro Scarlatti en Antonia Anzalone. Alessandro Scarlatti is dan al een vermaard componist. Van wie Domenico zijn muziek scholing kreeg, is niet duidelijk; misschien van Francesco Gasparini, Bernardo Pasquini, en Antonio Vivaldi tijdens zijn verblijf in Venetië.

Vader Alessandro heeft enige tijd een aanstelling als kapelmeester in het Santa Maria Maggiore te Rome, waar Domenico van 1707 of 1708 tot 1709 als assistent-kapelmeester bij zijn vader werkzaam is.

Eenmaal terug in Rome verkrijgt Domenico een aanstelling aan het hof van de in ballingschap te Rome verblijvende Poolse koningin Maria Casimira de la Grange d’Anguien. Voor haar schrijft hij een aantal vocale werken, waaronder de opera Tolomeo et Alessandro o vero La Corona disprezzata (1711). In 1713 krijgt Domenico een aanstelling, bij de Cappella Giulia van de Sint-Pieter te Rome, eerst als assistent-kapelmeester, later als kapelmeester (dec. 1714).

Met name in de periode dat Domenico in Rome studeert en werkt, schrijft hij voor vele kerkelijke en wereldlijke werkgevers vocale en orkest werken. Daarbij blijkt Domenico een begaafd klavecinist te zijn.

Het is in deze jonge jaren dat Domenico in contact komt en bevriend raakt met G. F. Handel, die een aantal jaren in Italië heeft doorgebracht. Kardinaal Ottoboni heeft de twee musici aangemoedigd een duel te voeren, waarbij Scarlatti als beste klavecinist tevoorschijn kwam, en Handel als beste organist. De twee componisten achtten elkaar hoog.

Eind 1719 verlaat Domenico Italië, hij is aangesteld als maestro di Cappella aan het hof van koning João V in Lissabon, Portugal. Daar geeft hij les aan de Infante, de broer van de koning, en aan Maria Barbara, de dochter van de koning, die een grote aanleg toont voor het spelen van de klavecimbel. Deze Maria Barbara wordt later uitgehuwelijkt aan kroonprins Ferdinand VI van Spanje, en zij neemt Domenico mee naar het Spaanse hof. Domenico heeft daar vele werken gecomponeerd, met name veel van zijn sonates, die gelukkig bewaard zijn doordat Maria Barbara ze aan de castraatzanger Carlo Broschi, beter bekend als Farinelli, had meegegeven en die ze mee naar Italië nam. Want tijdens de aardbeving van 1752, waarbij Lissabon grotendeels werd verwoest, zijn veel vocale en orkest werken van Domenico Scarlatti verloren gegaan!

Hoeveel van de werken “echt verloren” zijn gegaan is niet met zekerheid vast te stellen. Wellicht dat bepaalde werken ook beland zijn in persoonlijke archieven of bibliotheken. Er zijn vooral veel vocale werken en met name opera’s van Domenico Scarlatti waar we geen muziek van hebben. Van de meeste opera’s zijn wel libretti overgeleverd, zodat we weten dat ze zijn gecomponeerd en zijn uitgevoerd, wanneer en door wie. Misschien dat ook daarom vooral de sonates van Scarlatti bekend zijn geworden. Dat de beroemde Farinelli, Carlo Broschi, ze heeft bewaard, zal daar nog toe hebben bijgedragen.

Domenico is op 23 juli 1757 te Madrid overleden.

Bronnen:
* Ralph Kirkpatrick: Domenico Scarlatti, Princeton University Press, ISBN 0-691-02708-0-pbk, 1983.
* Roberto Pagano: Allessandro and Domenico Scarlatti: two lives in one, translated by Frederick Hammand, ISBN-13: 978-1576471081, 2006.